Historia herbu

Jeden sezon w ekstraklasie. Tyle osiągnął w klubowym futbolu, niemały przecież, Tarnów. Kto jednak dzisiaj pamięta o dzielnej drużynie Tarnovii, która w pierwszej powojennej lidze potrafiła pokonać silną Wisłę i Legię?

„Biało-czerwonych” z ulicy Bandrowskiego nazywają siostrą Cracovii nie bez powodu. Z „Pasami” łączą ich nie tylko barwy, łacińska nazwa miasta w znaku i przyjaźń kibiców. 90 lat temu przedwojenny heros Cracovii – Józef Kałuża – uczył gry w piłkę tarnowską młodzież. W ostatnich latach Cracovia pozwoliła zabłysnąć dwóm wychowankom „Tovii” – Mateusz Klich i Bartosz Kapustka zadebiutowali już w reprezentacji Polski.

Cracovia i Tarnovia mają także podobne dzieje, oba kluby największe sukcesy osiągnęły przed reorganizacją sportu na wzór radziecki, za komuny zostały przygaszone. Oczywiście tarnowianie nie mogą równać się osiągnięciami sportowymi z „Pasami”, także obecnie dzieli oba kluby przepaść.

Tarnovio, ile masz lat?

W obecnym herbie Tarnovii widnieje rok 1909, choć według opinii niektórych badaczy klub powstał 10 lat później. 1909 odnosi się do fuzji dwóch miejscowych drużyn (Biało-Czerwonych i Pogoni) i pod tą drugą nazwą tarnowianie toczyli boje z galicyjskimi rywalami przed I wojną światową.

W 1919 roku utworzono na bazie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” zespół o nazwie SKS Tarnovia (Sokoli Klub Sportowy) i pojawia się pytanie, czy można uznać go za kontynuatora tradycji Pogoni Tarnów? Dylemat podobny jak w przypadku Widzewa. W dziejach Tarnovii także pojawia się jubileuszowa odznaka, która może być dowodem późniejszego założenia klubu. W Łodzi jest to odznaka X-lecia wydana w 1932 roku, a w Tarnowie XXX-lecia z 1949 roku.

MKS Tarnovia - odznaki jubileuszowe

Jubileuszowe odznaki Tarnovii z 1949 roku (po lewej) i 1959 roku

Niemniej, od 1959 roku – w którym świętowano jubileusz półwiecza – to 1909 rok podawany jest jako rok założenia klubu.

Z Cracovią w opozycji do Ligi

Pierwszym znaczącym osiągnięciem tarnowskich piłkarzy był awans do klasy A w 1926 roku, po niespodziewanym wyeliminowaniu Resovii, Białej Lipnik, Zwierzynieckiego KS i Victorii Sosnowiec.

Podobnie jak Cracovia, działacze Tarnovii opowiedzieli się po stronie PZPN w sporze z Ligą i dzięki temu obie ekipy spotkały się w A-klasowych rozgrywkach 1927 roku. Pierwszy mecz tych drużyn zakończył się rozgromieniem gospodarzy, bowiem „Pasy” wygrały aż 9-1 w Tarnowie, a jedną z bramek zdobył Józef Kałuża, który kilka lat wcześniej szkolił piłkarzy tarnowskich.

Nie ma tego złego… w następnych meczach tarnowianie złapali lepszą formę, czego skutkiem były np. wysokie zwycięstwa nad krakowskimi Zwierzynieckim KS i Makkabi (po 5-1) i drugie miejsce na koniec rozgrywek, tuż za świetną Cracovią.

Kolejne 4 lata Tarnovia rozegrała w klasie A, już po uniezależnieniu od Sokoła. W 1929 roku zajęła drugie miejsce (za Podgórzem), wynik powtórzyli dwukrotnie przed wybuchem II wojny światowej (1934 za Grzegórzeckim KS, 1939 za Fablokiem Chrzanów). Tarnowianom nie udało się zakwalifikować do eliminacji do Ligi.

Na przedwojennych koszulkach zawodników Tarnovii widniał charakterystyczny emblemat – litera „T” w kółku. Materiały, które widziałem, nie pozwalają jednak na dokładną rekonstrukcję herbu, ale z pewnością możemy stwierdzić że symbolem klubu była już wtedy owa litera „T”.

Z Cracovią w Lidze

W 1945 roku reaktywowano zespół pod nazwą Towarzystwo Sportowe „Tarnovia”. Pod takim właśnie szyldem osiągnął największy sukces w historii, czyli awansował do I ligi (zwanej wówczas Klasą Państwową).

W Tarnowie doczekali się wspaniałej drużyny, która potrafiła przebrnąć przez skomplikowane eliminacje do ligi (po sezonie klasy A w 1946 roku, Tarnovia eliminowała kolejnych rywali: Dąbskiego KS, Wieczystą, Partyzanta Kielce, Legię Krosno i JKS Jarosław).

W finale eliminacji trafiła do tzw. „grupy pięciu” – z której tylko najsłabszy zespół nie kwalifikował się do ekstraklasy. Rywalami były jednak utytułowane kluby z Chorzowa i Warszawy oraz aspirujące z Łodzi i Gdańska. Warto przytoczyć wyniki meczów Tarnovii, gdyż był to piękny marsz do elity polskiego piłkarstwa.

Trzecie miejsce w końcowej tabeli grupy finałowej oznaczało historyczny awans tarnowskiego zespołu do ekstraklasy! Najsłabsza w grupie okazała się Lechia, która do I ligi dostała się dopiero rok później.

Debiut Tarnovii w najwyższej klasie rozgrywek wypadł pomyślnie, drużyna okazała się silniejsza od Łódzkiego Klubu Sportowego (w którym grali wówczas reprezentanci Polski: Stanisław Baran, Tadeusz Hogendorf i Marian Łącz).

Filarem obrony Tarnovii był wówczas Antoni Barwiński, który również występował w reprezentacji Polski (17 meczów).

Pierwszy sezon w ekstraklasie okazał się ostatnim. Mimo wspaniałych meczów na swoim stadionie, obserwowanych przez kilka tysięcy widzów (wygraną 3-0 nad silnym Ruchem oglądało 10 tysięcy!), drużyna nie utrzymała się w rozgrywkach. 10 zwycięstw w sezonie (w tym nad wicemistrzowską Wisłą 2-1 na własnym stadionie oraz 2-0 na wyjeździe z Legią) dały na koniec 11. miejsce w tabeli i degradację wespół z Garbarnią, Rymerem i Widzewem. Tarnowianie mieli szansę utrzymać się w lidze, jednak w ostatniej kolejce przegrali z Polonią Bytom, która wyprzedziła ich dzięki temu o punkt w końcowej tabeli.

Gra w trzy Ogniwa

W 1949 roku obchodzono w Tarnowie jubileusz… 30-lecia założenia Tarnovii, na który zaproszono – oprócz Cracovii – także bytomską Polonię. Obie wystąpiły już pod szyldem zrzeszenia Ogniwo.

W turnieju wszystkie drużyny odniosły po jednym zwycięstwie (Polonia 4-1 nad Tarnovią, Cracovia 1-0 nad Polonią a Tarnovia 4-2 nad Cracovią). W tamtym okresie wydano jubileuszową odznakę XX-lecia ZKS Ogniwo-Tarnovia i pod taką nazwą klub występował do połowy lat 50-tych w II lidze.

W 1955 roku drużyna zagrała po raz ostatni na zapleczu ekstraklasy, opuszczając ligę już pod nazwą Sparta (w którą przekształcono ZS Ogniwo w 1954 roku). Od 1957 roku Tarnovia stała się spółdzielczym klubem, trafiając pod patronat ZSSP Start.SKS Tarnovia

Z tamtego okresu pochodzi logo w biało-czerwono-czarnych barwach, prawdopodobnie było to nawiązanie do barw zrzeszenia (wcześniej używano niebieskiego monogramu na biało-czerwonej tarczy).KS Tarnovia

Znajdziemy także pamiątki, np. odznaki i proporce, na których znak miał podobny kształt do wzoru z niebieskim „T”, obowiązującego po II wojnie światowej.

Fuzja z sąsiadami

Po spadku z II ligi Tarnovia nigdy już tam nie wróciła. Za to w 1959 roku na zaplecze I ligi dostała się Unia, która przejęła miano najsilniejszej siły futbolowej miasta. W 1979 roku Tarnovia została połączona z Tamelem i Metalem, skutkiem czego powstał Międzyzakładowy Klub Sportowy „Tarnovia”.MZKS Tarnovia

Fuzja nie przyniosła sukcesów, drużyna balansowała między III a IV ligą. W tej ostatniej ugrzęzła w 1998 roku, nie potrafiąc wydostać się z niej do dzisiaj. W tym sezonie Tarnovia rywalizuje na piątym poziomie rozgrywek (zwanym 4. ligą).

Opinia o znaku

Przegląd znaków Tarnovii kończymy na herbie MKS, gdzie pierwsza litera oznacza „Miejski”. W logo klubu pojawił się herb Tarnowa (Leliwa czyli złota sześcioramienna gwiazda i półksiężyc, które łatwo pomylić z herbem Tarnobrzegu).MKS Tarnovia - historia znaku

Pierwotnie znak Tarnovii miał nieco inny rysunek niż obecny, herb miasta ułożony był niżej i boczne ozdobniki tarczy (czy Wam też kojarzą się z zasłonami?) były białe z niebieskimi konturami.

Pomimo geometrycznej formy, znak wydaje się oryginalny. Biało-czerwona tarcza została wkomponowana w nietypową tarczę z wypustkami po bokach. Wkomponowanie pełnej nazwy w głowicy ograniczyło czytelność herbu, w pomniejszeniu trudno odczytać ten napis, podobnie jak rok założenia wypisany pod monogramem.

Oficjalne logo MKS Tarnovia - plik wektorowy

Obowiązujące logo Miejskiego Klubu Sportowego TARNOVIA (plik wektorowy)

 

 

Źródło: http://polskielogo.net/tarnovia/